Urang Semaka

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu

Suku Semaka adolah ciek suku nan ado di Lampung dakek Kota Agung Kabupaten Tanggamus. Kabupaten iko marupokan pamekaran dair kabupaten Lampung Selatan pado taun 1997. Pado taun 2008 kabupaten iko dimekarkan baliak manjadi kabupaten Tanggamus jo Pringsewu. Kabupaten Tanggamus iko barado di posisi 104° 18’ - 105° 12’ Bujur Timur jo 05° 05’ - 05° 56’ Lintang Selatan. Nan tadiri dari 20 kacamatan (275 Pekon, jo 3 Kalurahan), lueh wilayah iko mancapai ± 285.546 Ha luas daratan jo 179.950 Ha lueh lautan. Pado maso kini, suku semaka iko indak ado di ciek tampek atau kampuang malainkan kini suku iko alah mulai manyebar juo indak ado pakumpulan nan jaleh sahinggo budaya jo adat indak lai nampak di caliak atau alah mulai punah, jo makonyo bisa di katokan pado daerah Tanggamus hampia rato-rato iolah urang Semaka, walaupun hanyo katurunan jo hampia dibilang cuman ado babarapo nan marupokan katurunan asli (bapak jo amaknyo samo-samo urang Suku Semaka).[1]

Asa-usua[suntiang | suntiang sumber]

Asal usua suku urang iko dicaritokan barasa dari katurunan Karatuan Semaka[2] nan barasa dari Skalabrak, nan pado pajalanan migrasinyo malalui sungai Way Semaka lalu kamudian manatap di wilayah iko, jo katurunannyo tasebar di kabupaten Tanggamus iko, jo tarutamo tapusaik di Kota Agung. Manuruik carito urang karatuan Semaka iko awalnyo barasa dari wilayah pegunungan di utara atau sekarang termasuk wilayah Liwa jo Ranau, Lampung Barat jo labiah jauh lagi berasal dari Pagaruyung.[1] Urang iko kamudian mambantuak karatuan Tanjuang Burnai kamudian di pindahkan ka Taluak Semaka, nan mano eksis pado abad ka15-18 Masehi jo kamudian juo pernah manolong Kasultanan Banten malawan Rawayan atau nan saat ini dikenal sebagai Suku Badui di Pandeglang, Banten.[2]

Pado abad ka-17-18 M (kesatuan buay inti/ klan), jo marga (kasatuan dari bagian buay atau jurai dalam bantuak kasatuan kampuang atau suku). Pamarintah pasekutuan adat iko salanjuiknyo tadiri dari duo sistim, yaitu sistim Saibatin jo Pepaduan. Pado pakambangannyo salanjuiknyo buay-buay iko tarui bakambang jo mambantuak babagai marga nan jumlahnyo indak tahituang banyaknyo jo manampati wilayah-wilayah hampia di sagalo Lampung jo takadang batehnyo manjadi indak talalu tegas kadek tajadi pulo pakawinan jo urang pandatang nan tarui maningkek.

Masyarakai iko nan sajak baradab nan lalu alah badiam di kabupaten Tanggamus iko, kini ko wilayah urang iko indak lai sarupo pado maso awal kadatangannyo. Urang suku iko kini justru iduik diantaro urang-urang pandatang nan mamanuahi wilayah suku Lampung Semaka iko. Bahkan jumlah urang pandatang alah malabiahi jumlah masyarakaik Semaka di wilayahnyo sandiri sahinggo kini ko suku Lampung Semaka sarupo kahilangan jati dirinyo sandiri, bahkan bahaso Lampung Semaka nan dulu sabagai bahaso aslinyo alah mulai hilang jo baganti bahaso urang pandatang atau alah banyak nan manutuakan bahaso Malayu jo Indonesia.

Tampak kdi daerah-daerah karamaian sarupo pasa, bahaso nan dominan iolah bahaso dari pandatang, masyarakaik suku Lampung Semaka iko sarupo dirinyo sandiri karano pangaruah demografi, salain karano adonyo pandatang urang suku iko kahilangan bahasonyo karano panutua nan bakurang tarutamo dari kalangan anak mudo nan gengsi jo indak namuah mamakai bahaso aslinyo, sahinggo bisa dihituang tingga urang-urang gaek sajo nan manutuakan bahason iko.

Suki iko barado dibawah adat Lampung Saibatin. Adat Saibatin adolah salah satu dari duo adat nan tadapek di Provinsi Lampuang. Pamakaian adat Saibatin biasonyo disabuik sabagai masyarakaik Peminggir.

Marga[suntiang | suntiang sumber]

Pado masyarakaik suku lampung Semaka tadapek babarapo marga, yaitu:[3]

   Marga Padang, Ratu terdiri dari:
       pekon Padang Ratu
   Marga Suoh, terdiri dari:
       pekon Padang Manis
       pekon Suka Bandung
       pekon Bandar Suka Bumi
    Marga Way Kerap terdiri dari:
       Mulang Maya (Pekon 
       Sukajaya, Sukarame
       Dan way seluang )
       Tanjung Jati (Banding 
       Agung dan Bandar agung) 
       Pekon Pardawaras
   Marga Smong, terdiri dari:
       pekon Raja Basa
       pekon Sanggi
       pekon Penanggungan
       pekon Raja Basa Lupak
       pekon Gunung Doh
       pekon Gunung Aji
       pekon Raja Basa Lama

catatan: pekon=kampung

Masyarakaik suku iko hiduik pado bidang partanian, sarupo mananam padi di sawah jo ladang, selain itu urang iko juo mananam sayur-sayuran serato buah-buahan. Tanaman utamo urang iko adolah lada jo kopi. Profesi lain adolah sabagai nelayan, karano pamukiman urang ko indak jauah dari pasisia pantai.

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. a b Rusyanti, Agel Vidian Krama, Irwan Setiawidjaya. (2019). Jejak-Jejak Permukiman Kuno di Kawasan Teluk Semangka, Provinsi Lampung. Hlm. 3. Diakses pado 2023-02-11.
  2. a b Redaksi. "Museum Kekhatuan Semaka Simpan Benda Bersejarah | Radar Tanggamus" (dalam bahasa Indonesia). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-02-10. Diakses tanggal 2023-02-10. 
  3. vaniahyn18 (2021-02-06). "Suku Semaka | Lampung". Menulis Dapat Uang (dalam bahasa Indonesia). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-02-10. Diakses tanggal 2023-02-10.