Arsitektur Batak

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Jabu Bolon, rumah adat Batak Toba

Arsitektur Batak maacu pado tradisi sarato desain arsitektural dari baragam puak Batak di Sumatera Utara, Indonesia. Ado anam puak Batak nan tapisah manuruik bahaso tapi saliang baubuangan: Angkola jo Mandailing di selatan, Toba di tangah, Pakpak/Dairi, Karo, jo Simalungun di utara. Puak-puak Batak panganuik agamo Kristen jo Islam sarato sabagian ketek baragamo Batak Saisuak.

Ado tigo tipe bangunan utamo nan umum ado di satiok puak Batak, yaitu bale ("balerong"), rumah, jo sopo ("lumbuang padi"). Rumah nan sacaro adat marupokan sabuah rumah nan gadang nan diuni jo sakalompok gadang kaluarga nan tingga basamo. Salamo siang ari, bagian dalamnyo marupokan ruang kagiatan basamo, sadang di malam ari ruang tasabuik basakek-sakek kain untuak maagiah privasi ka tiok rumah tanggo. Kini, banyak urang Batak nan tingga di rumah-rumah modern dan rumah-rumah adatnyo tabangkalai atau dalam kondisi katirisan.

Arsitektur jo tata latak kampuang dari anam puak Batak juo manunjuakkan pabedaan nan signifikan. Rumah Batak Toba, misalnyo, babantuak parahu jo atok palano baragi nan rumik sarato tonjolan atok nan manjulang. Samantaro rumah Batak Karo tagak dalam deretan. Kaduanyo dibangun di ateh tumpukan kayu dan barasa dari model kabudayaan Dong-Son saisuak.

Kampuang[suntiang | suntiang sumber]

Kampuang Batak Toba
Kampuang Mandailing

Toba jo Karo iduik permanen di pakampuangan sarato basawah jo baparak sayua. Lain halnyo jo Angkola, Mandailing, jo Pakpak nan iduik jo baladang nan paralu untuak bapindak-pindah lokasi kampuang.[1]

Kampuang Karo

Satiok puak Batak mampunyoi adat babeda dalam manaruko kampuang. Rumah-rumah Toba dibangun baririk jo bagian muko atok palanonyo maadok ka jalan. Tiok rumah biasonyo mampunyoi lumpuang padi nan dilatakkan di subarangnyo. Ruang nan tabantuak antaro rumah jo lumbuang padi disabuik alaman nan biaso bapakai untuak manjamua atah. Pola kampuang Mandailing ampia sarupo jo Toba, namun nan mambedakan adolah sisi palano dari rumah maadok ka sisi palano rumah sabalah, cando kampuang di Minangkabau. Samantaro Karo jo Pakpak indak mambangun rumah manuruik jalan, tapi manuruik titiak kumpua panduduak nan ditandoi adonyo balerong (bale).[1]


Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. a b Dawson, Barry; Gillow, John (1994). The Traditional Architecture of Indonesia. London: Thames and Hudson. pp. 35–36. ISBN 0-500-34132-X. 

Pautan lua[suntiang | suntiang sumber]

Cross, Pamela A. (January 18, 2014). "Karo Batak architecture". Tribal textiles.info. Tribal Textiles. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2018-08-05. Diakses tanggal August 5, 2018.