Bawang bombai

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Bawang bombai
Bawang bombai
Klasifikasi ilmiah
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta
Class: Liliopsida
Order: Asparagales
Family: Alliaceae
Genus: Allium
Namo binomial
Allium cepa
L.

Bawang bombai (Latin: Allium Cepa Linnaeus) adolah jiniah bawang nan paliang banyak jo paliang laweh untuk dikambangakan, dipakai sabagai bahan masakan atau bumbu masak di dapua, babantuak bulek jo badagiang taba.[1]

Bawang bombai biaso digunokan dalam mamasak makanan di Indonesia, indak hanyo diginokan sabagai hiasan, juo bagian dari masakan karano bantuakyo nan gadang jo taba.[2] Disabuik bawang bombai karano dibawo dek padagang-padagang nan barasa dari kota Bombai (Mumbai sekarang) di India ka Indonesia.[2]

Asa-Usul Bawang Bombai[suntiang | suntiang sumber]

Dipacayo bawang bombai barasa dari Asia Tangah, kamungkinan Palestina, lalu manyebar ka Eropa jo India, dan masuak dibawo dek pedagang dari situ.[3] Kamungkinan gadang bawang bombai masuak ka Indonesia sairiang masuoknyo para padagang dari India atau panjajah dari Balando. Orang Balando pernah mancubo mambudidayakan bawang bombai di Padang, tapi tahituang gagal.[3] Tanah nan labiah cocok adolah di Karo karano tabukti hasilnyo sangaik mamuaskan.[3] Penggunaannyo di Indonesia pada awalnyo populer dipakai padp masakan Cino jo Eropa, namun belakangan ko banyak makanan Indonesia nan mampagunokannyo.[3]

Bantuak Bawang Bombai[suntiang | suntiang sumber]

Bawang bombai Punyo aroma nan khas bilo dibandiangkan jo bawang merah biaso, umbinyo tarbantuak dari lapisan-lapisan daun nan mulai gadang lalu basatu.[2] Batangnyo tumbuah tagak ka ateh, akanya sarabuik jo indak talalu panjang (±10c), daunnyo babantuak sarupo pipa namun pipih barwarna ijau tuo dan baukuran labiah gadang dibandiang daun bawang merah biaso.[3] Batang semunyo marupokan palapah daun jo manimbulkan jojak cincin-cincin, pangkal palapahnyo malebar jo manaba mambantuak bangkakan gadang nan bafungsi untuak manyimpan cadangan makanan, bangkakan itu sendiri adolah umbi bawang.[3]

Pado bagian pangka umbi tadapek batang rudimenter nan manyarupoi cakram nan marupokan bawang nan sabananyo.[3] Bunganyo majemuk jo babantuak lingkaran bulek jo tangkai bunga gadang, kuek sarato gadang di bagian bawah.[3] Pado ujuang tangkai bungo kadang-kadang babantuak umbi-umbi ketek nan dapek juo dimanfaat sabagai bibit.[3] Bungo bawang bombai dapek juo babantuak incek nan cukuik bawarna itam.[3]

Budidaya Bawang Bombai[suntiang | suntiang sumber]

Bawang bombai cocok ditanam di daerah pagunungan nan basuhu 18-20 °C.[4] Penyinaran sinar matohari panjang hinggo 14 jam sahari.[4] Katinggian tampeknyo ideal 800 meter di ateh permukaan lauik.[4] Ado pun nan mengatokan katinggiannyo harus di ateh 2000 m dpl.[3] Tanah gembur manganduang kaasaman antaro 5,5-6,5 pH jo saluran nan elok manjadi syarat utamo supayo indak mambuek umbi bawang mambusuak karano tarandam aia.[4] Piliahlah umbi bawang nan baukuran 10-20/umbi, diparalukan 1500–2000 kg, atau ± 90.000 umbi untuak sahektar.[4]

Tanah paralu disiangi dari rumpuik lia, dicangkua hinggo gambua jo digiah pupuak kandang ±10-20 ton/hektar.[4] Bawang bombai paliang rancak ditanam pado awal musim paneh, di Indonesia kiro-kiro bulan Mei/Juni - Agustus/September.[4] Bawang bombai sabaiknyo ditanam di tanah nan gambua dengan kelembaban nan cukuik (disiram sahari sebelum tanam).[4] Basamoan jo wakatu tanam, agiah campuran pupuak N, P, dan K (NPK) jo pabandingan 15:15:15 jo dosis 150 kg per hektar.[4] Atau dapek juo diganti jo pupuak KCI jo jumlah 325 kg per hektar.[4] Pupuak tasabuik dicampua jo tanah.[4] Pupuak lainnyo diagiah sacaro susulan.[4] Di ateh bedeng nan hendak ditanami, tantukan jarak tanam jo manggunokan tali, ajir dan bilah palarik jo jarak 20x30 atau 40x30 cm.[4] Tanamkan bibit bawang bombai ciek-ciek bagian siung masuak ka dalam tanah jo posisi siung di atehs.[4] Siram lagi sampai kelembabannya cukup.[4]

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. Brewster, James L. (1994). Onions and other vegetable alliums (edisi ke-1). Wallingford, UK: CAB International. p. 16. ISBN 0-85198-753-2. 
  2. a b c (Indonesia) Yati Supriyati, Ersi Herliana., Bertanam 15 Sayuran Organik dalam Pot, Jakarta: Penebar Swadaya, 2010, Hal. 55
  3. a b c d e f g h i j k (Indonesia) Singgih Widodo., Budidaya Bawang dan Bombay, Jakarta: Penebar Swadaya, 2007, Hal. 136-160
  4. a b c d e f g h i j k l m n o (Indonesia) Rahmat Rukmana., BAWANG MERAH, Budi Daya & Pengolahan Pascapanen, Yogyakarta: Kanisius, Hal. 29-35

Pautan lua[suntiang | suntiang sumber]