Ungku Saliah

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Syech Kiramatullah Ungku Saliah
Lahia
Dawat

Templat:Birth year
Maningga3 Agustus 1974
KabangsaanIndonesia
Karojoulama
Taun aktif1904–1974

Syekh Kiramatullah Ungku Saliah (lahia : 1887 – 3 Agustus 1974) adolah ulama Indonesia dari Padang Pariaman, Sumatera Barat. Ungku Saliah lahia di Pasa Panjang Sungai Sariak. Ungku Saliah adolah tokoh nan sangaik tanamo sarato dihormati masyarakaik Pariaman, Sumatera Barat. Ungku Saliah adolah panganuik Mazhab Syafi’i dan sabuik juo sabagai tokoh jo penyiar agamo Islam di Pariaman, Sumatera Barat. Ibunyo banamo Tuneh, padusi dari Sungai Sariak nan barasa dari Suku Sikumbang, jo ayahnyo banamo Turih, laki-laki barasa dari Suku Mandailiang (indak dari batak, diminang ado juo suku mandailing). Ungku Saliah nan bapaham matrilineal adolah anak Sikumbang. Foto Ungku Saliah acok tapajang di babarapo rumah makan nan pamiliaknyo barasa dari Pariaman.[1]

Maso Ketek[suntiang | suntiang sumber]

Urangtuonyo maagia namo Dawat. Dari ampek kakak baradiak, hanyo Dawat nan manjadi ulama. Pado usia balasan tahun Dawat marantau untuak baraja ilimu tarekat kapado Syekh Muhammad Yatim, Tuanku Mudiak Padang di Surau Kalampalan, Ampalu Tinggi. Budi pakertinyo nan santun mambuek Dawat diagia gala Saliah dek gurunyo. Saliah aratinyo anak nan saleh. Sadangkan Ungku adolah panggilan untuak guru ngaji. Gala ikolah nan malakek sapanjang hayaik pado dirinyo. Dawat baguru pulo kapado Syekh Aluma Nan Tuo di Koto Tuo, Bukittinggi jo Syech Abdurrahman di Surau Bintungan Tinggi. Kaduanyo urang tarekat. Ungku Saliah pun mambukak pangajian di Surau Ujuang Gunuang Sungai Sariak, kampuang halamannyo. Ungku Saliah punyo banyak murid jo pangikuik.[2]

Gala Karamaik[suntiang | suntiang sumber]

Ungku Saliah disabuik juo jo gala Syekh Kiramatullah, karano inyo diyakini sabagai urang keramat nan mampunyoi kasaktian. Dikisahkan samaso parang mampatahankan kamardekaan Indonesia (1945 – 1949) katiko agresi militer Belanda mamasuki Sungai Sariak, banyak rakyat nan badatangan untuak balinduang di suraunyo. Ungku Saliah mamimpin zikir hasianyo mortir nan dijatuahan pesawat di sampiang surau, indak maledak, hanyo tacabua ka kolam. Rakyat samakin banyak nan datang. Tibo-tibo Ungku Saliah bakato : ”ampang lapeh” aratinyo panghambek lapeh, serangan pasukan Balando indak bisa dibanduang lai. Pasukan Balando pun manyerbu kamudian manangkok banyak laki-laki di surau, kamudian dibawo jo diikek, sarato digiriang jo jalan kaki ka Sicincin nan bajarak 27 KM nan marupoan Markas gadang Belanda.[1]

Manembus Sel Pinjaro[suntiang | suntiang sumber]

Ungku Saliah dapek ditangkok, kabanyo walaupun dikuruang dalam sel bilo wakatu salat tibo inyo dapek kalua manembus jeruji basi. Sasudah salat, masuak baliak tanpa mambukak pintu sel basi. Suatu hari Ungku Saliah mamparingatkan rakyat di Pasa Lubuak Aluang Pariaman untuak segera mangangkek padi nan tajamua, akan turun hujan labek katonyo, padahal katiko itu paneh garang. Tanyato Lubuak Aluang dihujani bom jo mortir Balando. Tugu parang di Lubuak Aluang masih ado hingga hari iko.[1]

Mangobati Urang Sakik jo Meraga Sukma[suntiang | suntiang sumber]

Urang sakik pun banyak nan barubek kapado Ungku Saliah, ubeknyo apo sajo nan ado di mungko mato. Pernah pulo suatu katiko datang air bah lalu Ungku Saliah malemparkan batu karikil ka arah bah, air bah pun babelok, kampuang pun salamaik. Kasaktian lainnyo, Ungku Saliah dapek meraga sukma, inyopun bisa di tampek nan babeda pado wakatu nan basamoan.[1]

Dari Balai ka Balai[suntiang | suntiang sumber]

Kasaktian Ungku Saliah nan malagenda adolah pajalanannyo dari balai ka balai salingkaran Pariaman. Ado budaya pasa bagiliaran. Dikisahkan Ungku Saliah ka balai hendak mambali sasuatu tapi uangnyo kurang, bilo padagang itu indak maagia mako sapanjang hari dagangannyo indak kan laku, sabaliaknyo bilo si padagang maagia apo nan handak dibali Angku Saliah walaupun pitinyo kurang mako dalam sakijok laris manis dagangan kadainyo. Angku Saliah pun indak nio manarimo peray jiko dtawarkan. Angku Saliah labih acok indak maambiak kambalian jiko pitinyo balabiah, Inyo indak talampau acuah akan piti.[1]

Makam Angku Saliah[suntiang | suntiang sumber]

Katiko Angku Saliah bapulang pado 3 Agustus 1974, makamnyo dibuek dalam suraunyo, karano samaso hiduik Angku Saliah pernah bawasiat jiko inyo maningga, mako dikubuaan di suraunyo. Makamnya di Korong Lareh Nan panjang, Nagari Sungai Sariak, urang Pariaman manyabuiknyo Gubah Syeck Tuangku Saliah.[1]

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. a b c d e f "Kebanggaan Warga Pariaman, Ungku Saliah Terkenal Lewat Bingkai Foto". Sindonews.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2022-03-10. 
  2. "Ungku Saliah, Sosok Kakek Kopiah Hitam di Rumah Makan Padang - National Geographic". nationalgeographic.grid.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2022-03-10.