Sumbang duo baleh

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu

Sumbang Duo Baleh iolah paraturan indak tatulih dalam adaik minang nan barisi tantang tata krama dan nilai sopan santun. Sumbang[1] nan duo baleh ko barisi duo baleh katatapan dan larangan nan harus ditaati dek satiok padusi minang. Jikok aturan ko dilangga ,hukumannyo iolah raso malu untuak diri surang dan keluarga. Sabab-sabab sumbang dari hasia tanyo jawek nan dilakuan Sandhy Pangfirstda jo Tokoh Budaya Kota Padang, Erizal Ghani ado duo macam , sabab intrinsik dan sabab ekstrinsik. Sabab intrinsik antaro lain kainginan nan kuek dan landasan agamo jo adaik nan lamah. Sabab ekstrinsik iolah proses alkuturasi nan manyababkan parubahan budayo .

Ragam[suntiang | suntiang sumber]

Sumbang Duduak

Di dalam adaik minang , duduak untuak padusi adolah duduak basimpuah. Indak buliah baselo,maangkek kaki,mancongkong. Apobilo duduak di kursi ,padusi minang harus duduak manyampiang atau marapekan paho. Katiko bagonceng, indak buliah duduak mangangkang, harus duduak manyampiang.

Sumbang Tagak

untuak tagakpun padusi minang diatua. Katiko tagak padusi minang indak buliah batagak pinggang . Padusi minang indak buliah duduak di janjang atau di muko pintu[2] . Indak buliah tagak di tapi jalan kok indak ado urang nan dinanti. Dan pastinyo indak buliah tagak baduo jo nan indak muhrim.

Sumbang Bajalan

"Bajalan si gangjua lalai,pado pai suruik nan labiah

alua tataruang patah tigo,samuik di pijak indak mati . "

arati dari kutipan di ateh ko iolah padusi minang katiko bajalan harus bakawan , indak buliah takaja-kaja namun harus tatap elok-elok. Diumpamoan samuik tapijak indak mati. Bantuak itu lah saking elok-elok nyo padusi minang bajalan.

Sumbang Bakato

Katiko padusi minang mangecek haruslah sopan dan punyo tujuan,dan paliang pantiang harus mangarati jo kato nan ampek [3] . Babeda caronyo mangecek jo nan labiah tua,labiah ketek,samo gadang,dan urang sumando. Sadonyo lah di atur dalam kato nan ampek. Katiko bakato,indak buliah mamotong ota urang lain dan indak buliah mangecek talampau gadang hati.

Sumbang Mancaliak

Di dalam adaik minang,padusi indak buliah bapandangan jo laki-laki nan indak muhrim nyo. Sudah tu,di minang katiko ado tamu awak indak buliah acok-acok mancaliak jam. Karano aratinyo awak mausia tamu nan sadang ado di rumah .

Sumbang Makan

Makanpun diatua di dalam adaik minang. Katiko makan,ambiak sacukuiknyo sajo. Makan lambek-lambek. Indak buliah makan sambia tagak apolagi bajalan. Katiko makan indak buliah mangecek kacuali sangaik pantiang. Makan indak buliah babunyi atau mancapak.

Sumbang Bapakaian

Pakaian harus sopan,barasiah,dan rapih. Padusi minang indak buliah mamakai baju nan jarang,ketat,apo lai nan mancetak bantuak badan . Gunoan lah pakaian nan sasuai jo fungsi nyo masiang-masiang. Pakaian ka pasa tantu buan pakaian ka sawah. Zaman dulu,pakaian padusi minang iolah baju kurang basiba[4]

Sumbang Karajo

Idealnyo karajo padusi minang iolah karajo nan ringan dan mudah. Bantauk mamasak,manyasah,manjaik,dll. Karajo nan barek jo payah di mintak tolongan ka laki-laki.

Sumbang Tanyo

Aturan batanyo dalam minang iolah tunggu urang salasai mangecek dulu,baru lah awak batanyo. Indak buliah mamotong kecek urang dan indak buliah batanyo sarupo mauji-uji urang.

Sumbang Jawek

Dalam manjawek,padusi di minang manjawek tanyo sepaguno nyo sajo. Manjawek elok-elok dan jaleh . Manjawek tanyo urang jo kato nan sopan. Nan indak paralu dijawek ndk usah dijawek.

Sumbang Bagaua

pagauan padusi minang harus lah tajago. Indak buliah bagaua talampau dakek jo laki-laki,apolagi baduo-duo se. Sudah tu,sumbang bantuak nyo jikok padusi gadang bagua jo anak ketek,apolagi ikuik sato bamain samo anak-anak.

Sumbang Kurenah

dalam batingkah laku sahari-hari harus pandai manjago perasaan urang lain . Jan babisiak-bisiak katiko basamo,manutuik hiduang,galak gadang-gadang ,dll. Jago kecek dari nan ka manyingguang urang lain.

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. "kbbi". arti kata sumbang. Diakses tanggal 22-12-2018. 
  2. seruni, sylvia (11-02-2017). "'Sumbang Duo Baleh' : Cara Adat Minang Menjaga Kehormatan Perempuan". wonderful minangkabau. Diakses tanggal 21-12-2018. 
  3. seruni, sylvia (10-10-2016). "wonderful minang". “Kato Nan Ampek” nan Makin ‘Pudar’ di Generasi Minang Saat Ini. Diakses tanggal 21-12-2018. 
  4. padang, asiatu (15-7-2016). "wordpress". Pakaian Tradisional Minangkabau (Umum) Baju Kurung “Basiba”. Diakses tanggal 22-12-2018.