Masia Kuno

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Sphinx jo Piramid Giza adolah lambang paradaban Masia Kuno nan sangaik tamasua di saluruah dunia.

Masia Kuno marupoan ciek paradaban kuno nan badiri di timur lauik Afrika. Pusek paradaban ko talatak di hilia lambah Sungai Nil, nan kini ko lah manjadi nagara Masia moderen. Paradaban Masia bamulo pado labiah-kurang 3150 SM (manuruik kronologi lamo Masia),[1] iyolah kutiko politik Masia Ateh jo Masia Bawah baciekkan di bawah kakuasoan firaun nan patamo.[2] Sijarah Masia kuno tajadi malalui babarapo karajaan kokoh nan mamarentah cukuik lamo, iyolah Karajaan Tuo dari Jaman Parunggu Awal, Karajaan Tangah dari Jaman Parunggu Tangah, jo Karajaan Baru dari Jaman Parunggu Akia. Maso bakuaso karajaan-karajaan ko dipisahan jo Maso-maso Antaro nan bauru-aro. Masia mancapai puncak kakuasoannyo di maso Karajaan Baru di bawah kapamimpinan Dinasti Ramses, nan sudah tu lambek-lambek mulai manurun. Kudian daerah Masia dirabuik jo bamacam-macan banso asiang (sarupo banso Libya, Nubia, Assyria, Babilonia, Persia jo Makedonia) di Maso Antaro Katigo jo Maso Akia Masia Kuno. Sasudah maningganyo Aleksander Agung, salah surang panglimonyo, Ptolemeus Soter, maangkek dirinyo sandiri jadi panguaso Masia nan baru. Dinasti Ptolemeus iko ka mamarentah Maisa inggo taun 30 SM, satalah tu Karajaan Romawi manjajahnyo dan Masia jadi salah satu propinsi Romawi.[3]

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. "Chronology". Digital Egypt for Universities, University College London. Diarsipkan dari versi asli tanggal 16 March 2008. Diakses tanggal 25 March 2008. 
  2. Dodson (2004) p. 46
  3. Clayton (1994) p. 217