Buruang bondo

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Bondol Jawa
Bondol jawa.
Darmaga, Bogor.
Conservation status
Klasifikasi ilmiah
Kingdom: Animalia
Phylum: Chordata
Class: Aves
Order: Passeriformes
Family: Estrildidae
Genus: Lonchura
Species: L. leucogastroides
Namo binomial
Lonchura leucogastroides
(Horsfield & Moore, 1856)

Buruang bondo atau dalam Bahaso Indonesia disabuik juo Bondol jawa adolah sajinih buruang ketek pamakan padi jo biji-bijian. Buruang iko disabuik juo jo namo lainnyo sarupo pipik bondol, piit bondol, emprit bondol jo lain-lain, mangikuti pulo suaro nan dihasiakannyo. Namo ilmiahnyo adolah Lonchura leucogastroides. Dalam bahaso Inggris buruang iko disabuik sabagai Javan Munia.[1]

Bantuak jo rupo[suntiang | suntiang sumber]

Buruang babadan ketek, dari paruah hinggo ujuang ikua panjang nyo sakitar 11 cm. Buruang nan dewasa dominan bawarna coklat tuo di pungguang nyo, sayok jo sisi ateh badannyo, indak sarupo coretan-coretan. Muko, lihia jo dado bagain atehnyo bawarna hitam; dado bawah, paruik jo sisi badannyo putiah barasiah, tampak kontras jo bagian atehnyo. Sisi bawah ikua kacoklatan. Buruang nan masih baumua mudo dengan dado jo paruik coklat kakuniangan jo kahitam-itaman. Samintaro iti nan jantan indak babeda jo nan batino dalam panampakannyo atau dicaliak sacaro sakileh.

Iris mato coklat; paruah bagian ateh kahitaman, paruah bawah abu-abu jo kabiruan; kaki kaabu-abuan.

Kabiasoan jo panyebaran[suntiang | suntiang sumber]

Buruang nan acok ditamui atau dapek dicaliak di lingkuangan padesaan jo kota, tarutamo di dakek jo persawahan. Mamakan padi jo aneka biji-bijian, bondol jawa atau buruang bondo jo acok mangunjuangi sawah, padang rumpuik, lapangan tabuka nan bavegetasi sarato jo kabun. Buruang iko acok pulo turun ka ateh tanah atau barayun-ayun pado tangkai bunga rumpuik jo mamakan bulir biji-bijian.

Buruang bondo atau Bondol jawa umumnyo hiduik bapasangan atau dalam kalompok ketek, tamasuak bacampua jo jinih bondol lainnyo sarupo jon bondol peking (L. punctulata). Kalompok pado mulonyo tadiri dari babarapo ikua sajo, akan tatapi di musim panen padi kalompok iko dapek manjadi kalompok nan gadang nan bisa mancapai ratusan ikua. Tampak manyolok di sore hari pado maso katiko nyo tabang jo hinggok basamo-samo di batang kayu tampek baistirahatnyo. Kalompok nan gadang sarupo iko dapek manjadi hamo nan sangaik marugikan dek petani padi.[2]

Buruang iko acok basarang di pakarangan jo halaman rumah, di batang kayu -batang kayu nan sangaik rimbun, pado katinggian 2 – 10 m di ateh tanah. Sarang barupo babantuak bola nan dibangun dari daun jo bungo rumpuik balapih-lapih, dilatakkan tasuaruak di antaro daun-daun jo ranting-rantiang, atau di calah tangkai daun palma. Tacataik burung ko dapek bakambangbiak di sapanjang tahun, satiok kali batalua buruang bondo atau bondol jawa ko malatakkan 4 hinggo 5 butia talua nan bawarna putiah. Gadangnyo sakitar 14 x 10 mm.

Sarang bondol jawa, di pohon jambu semarang

Babunyi atau basuaro haluih saroman , cri-ii, cri-i.. atau ci-ii..; dan pit.. pit.. . Namun dalam kalompok, tarutamo katiko batengger basamo, suaro-suaro iko jadi cukuik mambisiangan. Damikian pulo suaro anak-anaknyo nan baru manateh.

Buruang bondo atau Bondol jawa tarutamo taseba di Jawa jo Bali, hinggo katinggian 1.500 m dpl. dapek pulo ditamui di Lombok, Sumatra bagian selatan, dan diintroduksi ka Singapura.

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. Andrian, Bima. "Post - Bondol Jawa". Badan Lingkungan Hidup Provinsi DIY (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2022-10-14. 
  2. "Bondol Jawa Pengintai Bulir Biji Padi | Burung Indonesia" (dalam bahasa Inggris). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2022-10-14. Diakses tanggal 2022-10-14. 
  • Hoogerwerf, A. 1949. De Avifauna van de Plantentuin te Buitenzorg. Koninklijke Plantentuin van Indonesie. Buitenzorg (Bogor).
  • MacKinnon, J. 1993. Panduan lapangan pengenalan Burung-burung di Jawa dan Bali. Gadjah Mada University Press. Jogyakarta. ISBN 979-420-150-2
  • MacKinnon, J., K. Phillipps, and B. van Balen. 2000. Burung-burung di Sumatra, Jawa, Bali dan Kalimantan. LIPI dan BirdLife IP. Bogor. ISBN 979-579-013-7

Pautan lua[suntiang | suntiang sumber]