Aku (puisi)

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Chairil Anwar, panulih puisi "Aku"

Aku adolah sabuah puisi babahaso Indonesia nan ditabikan taun 1943 karya sastrawan Chairil Anwar. Puisi iko adolah karya Chairil Anwar nan paliang tanamo sarato salah satu puisi nan paliang takamuko dari Angkatan '45. Puisi iko manggambarkan alam individualistis jo vitalitasnyo sabagai saurang panyair.

Puisi[suntiang | suntiang sumber]

Puisi iko alah tamasuak dalam domain umum di Indonesia (50 taun satalah kamatian Anwar (1949 - 1999).

Bahaso Indonesia
Kalau sampai waktuku
'Ku mau tak seorang 'kan merayu
Tidak juga kau

Tak perlu sedu sedan itu

Aku ini binatang jalang
Dari kumpulannya terbuang

Biar peluru menembus kulitku
Aku tetap meradang menerjang

Luka dan bisa kubawa berlari
Berlari

Hingga hilang pedih peri

Dan aku akan lebih tidak peduli
Aku mau hidup seribu tahun lagi!

Bahaso Inggirih
If my time has come
I don't want anyone to beg
Not even you

I don't need that sniveling!

I'm but a wild animal
Exiled even from his own group

Even if bullets pierce my skin
I will still enrage and attack

Wounds and poison I'll take running
Running

Until the pain leaves

And I will care even less
I want to live a thousand more years

Parilisan[suntiang | suntiang sumber]

Anwar patamo kali mambacoan "Aku" di Pusat Kebudayaan Jakarta pado bulan Juli 1943.[1] Puisi iko kamudian ditabikan dek majalah Pemandangan nan bajudul "Semangat", sasuai jo pamikiran tokoh dokumenter sastra Indonesia, HB Jassin. Hal iko batujuan untuak manghindari sensor jo untuak mampromosian garakan kabebasan.[2] "Aku" kamudian manjadi puisi karya Anwar nan paliang tanamo.[3]

Puisi iko awalnyo ditulak dek Armijn Pane karano dianggap individualistis, talalu babau pamujaan tarhadap diri surang, tapi Anwar indak sakik ati. HB Jassin kamudian manjalehan bahwasonyo panulakan tasabuik bukan karano puisi itu buruak, tapi karano situasi zaman Japang katiko itu nan manulak kato-kato nan sipeknyo agiatif, sahinggo ditakuikan puisi tu bisa mamicu pargolakan. Chairil Anwar kamudian mandatangi Nur Sutan Iskandar, pamimpin redaksi majalah Timur. Meski indak sapakek jo sikap Anwar, Nur Sutan Iskandar satuju untuak mamuek puisi itu di majalahnyo, tapi mangganti judulnyo jo "Semangat".[4]

Panulih Muhammad Balfas mancataik bahwa salah saurang panulih kontemporer nan sazaman jo Anwar, Bung Usman, manulih "Hendak Jadi Orang Besar???" (Nio manjadi urang gadang?) dalam mananggapi puisi "Aku".[5] Balfas manyabuik kalau Usman galigaman jo "vitalitas jo caro hiduik nan baru" nan ditunjuakkan dek Anwar dalam puisi tu.[5]

Simbol[suntiang | suntiang sumber]

Larik binatang jalang dari kumpulannya terbuang dapek diaratian sabagai urang nan salalu basikap mambarontak jo barado di lua organisasi formal. Pamilihan kato "binatang jalan" mancaminan kalau "aku" adolah urang nan indak dapek mangikuti aturan atau norma sosial nan balaku. Sahinggo inyo tabuang, indak diakui kabaradoannyo.[6]

Analisis[suntiang | suntiang sumber]

"Aku" karya Anwar di sabuah dindiang di Leiden, Balando.

Manuruik saurang akademisi sastra Indonesia asa Timor, A. G. Hadzarmawit Netti, puisi "Aku" manakankan sipek individualistis Anwar, sadangkan puisi "Semangat" mancaminan vitalitas.[7] Netti manganalisis puisi tu sabagai caminan kabutuhan Anwar untuak mangandalian lingkuangannyo jo indak dibantuak dek kakuatan dari lua, malalui panakanan duo bait partamo.[7] Manuruik Netti, jo mangandalian lingkuangannyo, Anwar bisa malinduangi kabebasan jo sipek individualistisnyo.[8] Netti manilai barih tarakhir sabagai caminan kabanggaan Anwar di alam individualistis, jo manyimpulkan baso Anwar saharusnyo satuju jo filosofi Ayn Rand tantang objektivitas.[9]

Saurang cadiak pandai sastra Indonesia, Arief Budiman mancatat kalau "Aku" mancaminan pandangan si Anwar, jiko urang lain indak harus paduli kapado inyo, sabagaimano inyo indak paduli kapado urang lain.[10] Budiman manilai pulo kalau bait katigo jo kaampek mancaminan pandangan Friedrich Nietzsche, bahwasonyo pandaritoan mambuek sasaurang manjadi labiah kuek.[11]

Musik[suntiang | suntiang sumber]

Pamusik Igor Tamerlan mambuek sabuah lagu bajudul Aku, manjadian puisi iko sabagai liriknyo.[12]

Buku[suntiang | suntiang sumber]

Puisi "Aku" manjadi asa muasa ditulihnyo buku biografi Chairil Anwar nan ditulih dek Sjumandjaja, buku nan mancaritoan parjalanan jo maso iduik Chairil Anwar. Judul buku tu didasarkan pado puisi "Aku".[13]

Liek pulo[suntiang | suntiang sumber]

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

Catatan kaki
  1. Netti 2011, hlm. 37.
  2. Jassin 1978, hlm. 170.
  3. Djamin & LaJoubert 1972, hlm. 51.
  4. "Mengenal Puisi Aku Chairil Anwar". Kompas.com. Diakses tanggal 4 Januari 2024. 
  5. a b Balfas 1976, hlm. 73.
  6. Suherli, dkk. (2017). "Bahasa Indonesia". Jakarta: Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. hlm. 261. ISBN 987-602-427-098-8 Periksa nilai: invalid prefix |isbn= (bantuan). 
  7. a b Netti 2011, hlm. 38.
  8. Netti 2011, hlm. 39.
  9. Netti 2011, hlm. 40.
  10. Budiman 2007, hlm. 41.
  11. Budiman 2007, hlm. 28.
  12. "Igor Tamerlan di Google Culture". Google Arts and Culture. Diakses tanggal 4 Januari 2024. 
  13. Nurilah, Dini (2015-08-05). Winarta, Karmin, ed. "Mengenang Sjuman Djaya, Sutradara di Balik Penulisan Buku "AKU"". Liputan6.com. Diakses tanggal 2019-04-27. 
Bibliografi