Tupai Janjang
Tupai Janjang iyolah sastra lisan nan ado di Minangkabau, tapeknyo di Kampuang Piladang, Kecamatan Palembayan. Tupai Janjang iyolah tradisi bakaba nan dibaokkan dek tukang carito, sambiang manari jo mancaliakkan parilaku jo karajo pamain nan dicaritoan.
Carito Tupai Janjang mancaritoan tantang induak nan alah lamo indak punyo anak. Suatu katiko inyo pun manganduang dan malahiaan. Anak nan dilahiakannyo, sangaik inyo arok-arokkan jo dimanjo dek urang tuonyo. Tapi parangai anak tu samo jo tupai. Maloncek ka sinan ka mari, manggaduang ladang urang lain.
Pamainan Tupai Janjang dimainan dek surang urang. Pamainannyo indak manggunoan dendang, tapi bunyi dendang, dibantu dek duo laki-laki nan manjadi tukang tapuak satiok pancarito bamain. Tupai Janjang hanyo dimainan dek laki-laki, karano kalau di Minang, pamainan nan sipaiknyo hiburan jo maju ka muko urang banyak, manjadi ganjia kalau padusi nan bamain. Sahinggonyo hanyo laki-laki sajo nan buliah bamain. Nan ancak lo dari pamainan Tupai Janjang ko, pamain nan bamain mambaok duo boto minuman, dan dilatakkannyo di duo sisi tampeknyo bamain, di sabalah kanan jo sabalah kiri. Tujuannyo boto tu manjadi panambah bahan carito wakatu bamain.
Tupai Janjang ko dimainan di tampek nan lapang, mode teras rumah atau tanah lapang. Pado mulonyo Tupai Janjang dimainan di surau, tapi dek karano Tupai Janjang ko sipaiknyo untuak parintang hati, surau tampek sumbayang, sahinggonyo indak buliah dimainan di surau lai. Salain dimainan di tampek upacaro adaik, Tupai Janjang juo dimainan untuak manyanangan anak nagari jo media sajo.
Caliak pulo
[suntiang | suntiang sumber]Rujuakan
[suntiang | suntiang sumber]Amir, Adriyetti. Dkk (2006). Pemetaan Sastra Lisan Minangkabau. Padang: Andalas University. pp. 153-157. ISBN 979-1097-08-9.