Palabegu

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu

Kapicayoan Palabegu (Baso Inggirih: Animism, Baso Indonesia jo Baso Malaysia: Animisme) marupo-an sabuah kapicayoan kabakeh urang bunian jo aruah. Palabegu ko picayo bahaso kasadoalah ujuik bakeh Bumi (co saedaran-saedaran kusuih, guo, batang kayu sarato batu gadang), punyo jio nan musiti mandapek aromaik supayo sumangaiknyo indak ka manggaduah manusia, malah takao mambuek indak sarik sado urang daripado aruah-aruah nan indak elok sarato jie nan ado bakeh iduik tiok ari.

Tapakiro-an bahaso bakeh Kalimantan Baraik lai jie tasobok 7,5 juto urang Dayak nan ikuik kapicayoan nangko.

Untuak manambuah-an jio jo aruah nan maunyi bakeh tampek-tampek nan tatulih cako, kapicayoan palabegu jie picayo sangkek aruah urang nan alah wapaik baruliah masuak kabakeh badan binatang. Untuak contoe, suku Nias picayo bahaso saikua mancik nan kodok kalua sarato masuak bakeh rumah marupo-an aruah saurang padusi nan alah wapaik punyo anak. Aruah-aruah urang nan wapaik jie baruliah masuak ka kandiak jo harimau nan tapicayo ka manggalapua taadok urang nan marupo-an musuah turun tamurun sangkek maso iduiknyo.

Kapicayoan nangko benso nian jo pambantuak-an baliak saroman nan tasuo bakeh agamo Hindu jo Buddha nan manyabuik-an sangkek bakeh pambantuak-an baliak, jio indak lansuang baanjak ka badan binatang nan lai iduik, ruponyo masuak kabakeh caro laia baliak ka dunie bakeh iduik nan benso. Bakeh agamo Hindu jo Buddha juo tasobok karma nan benso jo kapicayoan nangko.