Kincuang

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
(Dialiahkan dari Kincong)
Kincuang
Etlingera elatior Edit nilai pada Wikidata

Edit nilai pada Wikidata
Status konservasi
Kakurangan data
UICN117234456 Edit nilai pada Wikidata
Taksonomi
DivisiTracheophyta
SubdivisiSpermatophytes
KladAngiospermae
Kladmonocots
Kladcommelinids
OrdoZingiberales
FamiliZingiberaceae
GenusEtlingera
SpesiesEtlingera elatior Edit nilai pada Wikidata
R.M.Sm., 1986
Tata namo
Basionim Alpinia elatior (en) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Ubah di Wikidata

Kincuang, kincong, atau sambuang adolah sajinih tumbuahan rampah dan marupokan tumbuahan tahunan babantuak terna (indak bakayu) nan bungo, buah, sarato bijonyo dipagunokan sabagai bahan masakan. Namo lainnya adolah kecombang (Indonesia), kantan (Malayu), honje (Sunda), sempol (Sas.), kincung (Medan), bungong kala (Aceh), bunga rias (Tapanuli), asam cekala (Karo), kumbang sekala (Lpg.), jaong (Kutai), takalu (Dayak Ma'anyan) sarto lucu (Banyuwangi). Urang Thai manyabuiknyo daalaa. Di Bali disabuik kecicang sadangkan batang mudonyo disabuik bongkot kecicang dan kaduonyo buliah bapakai untuak sambal matah.

Ciri umum[suntiang | suntiang sumber]

Rumpun kincuang

Kincuang barono kasirahan cando jinih tanaman ieh pisang-pisangan. Kok batangnyo alah tuo, bantuak tanamannyo cando sipadeh atau lingkueh, jo tinggi mancapai 5 meter.[1]

Kincuang baru kambang

Batang-batangnyo semu bulek gilig, manggadang di pangkanyo, tumbuah tagak jo banyak, badakekan, mambantuak rumpun jarang, kalua dari rimpang nan manjala di bawah tanah. Rimpangnyo taba, barono krem, kasirah-sirahan katiko masih mudo. Daun 15-30 alai tasusun dalam duo barih, basaliang, di batang semu; alaian daun lunjuang, 20-90 cm x 10-20 cm, jo pangka mambulek atau bantuak jantuang, tapi bagalombang, jo ujuang marunciang singkek, rugek namun babintiak-bintiak aluih jo rapek, ijau mangkilek, acok jo sisi bawah nan kaunguan katiko mudo.[2]

Bungo dalam karangan sabantuak gasiang, batangkai panjang 0,5-2,5 m × 1,5-2,5 cm, jo daun palinduang bantuak bulek panjang, 7–18 cm × 1–7 cm, sirah jambu inggo sirah tarang, badagiang, malangkuang mambaliak kok kambang. Kalopak bantuak tabuang, panjang 3-3,5 cm, bataju 3, tabalah. Mangkuto bantuak tabuang, sirah jambu, inggo 4 cm. Labellum[3] sarupo sudip, sakitar 4 cm panjangnyo, sirah tarang jo tapian putiah atau kuniang.[2]

Buah badasak-dasakan dalam bonjo ampia bulek badiameter 10–20 cm; tiok butia 2-2,5 cm gadangnyo, barambuik aluih singkek di luanyo, ijau dan manjadi sirah katiko masak. Babijo banyak, coklat kaitaman, disalubuangi salut biji (arilus) putiah janiah atau kasirahan nan baraso masam.[2]


Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. Ardita, Ferdi. Sabun alami. Percik Yunior edisi 6 Oktober hal. 12. ISSN 1978-5429
  2. a b c Ibrahim, H. and F.M. Setyowati. 1999. Etlingera Giseke, dalam C.C. de Guzman and J.S. Siemonsma (eds.). Plant Resources of South-East Asia 13: Spices. PROSEA. Bogor. ISBN 979-8316-34-7. pp. 123-126.
  3. bibir, yakni staminodia yang membesar, melebar, dan berwarna-warni

Pautan lua[suntiang | suntiang sumber]