Pabedaan antaro revisi dari "Songket"

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Konten dihapus Konten ditambahkan
Replacing Bamboofabric.gif with File:Bamboofabric.png (by CommonsDelinker because: file renamed on Commons).
Barih 1: Barih 1:
[[Berkas:Bamboofabric.gif|pra=https://id.wikipedia.org/wiki/Berkas:Bamboofabric.gif|ka|jmpl|259x259px|Songket Minangkabau motif pucuak rabuang, nampak dari motif segitigo nan ado di bawah.]]
[[Berkas:Bamboofabric.png|pra=https://id.wikipedia.org/wiki/Berkas:Bamboofabric.png|ka|jmpl|259x259px|Songket Minangkabau motif pucuak rabuang, nampak dari motif segitigo nan ado di bawah.]]
'''Songket''' iolah sajinih kain nan biasonyo ditanun jo alaik tradisional nan bacorak rumik sarato basulam jo banang ameh jo perak. Banang logam metalik nan tatanun balatar kain mambuek efek kemilau katiko dicaliak. Songket tamasuak dalam kalompok tanunan brokat. Kain songket ko marupokan kain tanunan khas [[Indonesia]], [[Malaysia]], jo [[Brunei]] khususnyo dalam tradisi budayo [[Melayu]] jo [[Minangkabau]].
'''Songket''' iolah sajinih kain nan biasonyo ditanun jo alaik tradisional nan bacorak rumik sarato basulam jo banang ameh jo perak. Banang logam metalik nan tatanun balatar kain mambuek efek kemilau katiko dicaliak. Songket tamasuak dalam kalompok tanunan brokat. Kain songket ko marupokan kain tanunan khas [[Indonesia]], [[Malaysia]], jo [[Brunei]] khususnyo dalam tradisi budayo [[Melayu]] jo [[Minangkabau]].



Revisi pado 19 Juli 2020 22.02

Songket Minangkabau motif pucuak rabuang, nampak dari motif segitigo nan ado di bawah.

Songket iolah sajinih kain nan biasonyo ditanun jo alaik tradisional nan bacorak rumik sarato basulam jo banang ameh jo perak. Banang logam metalik nan tatanun balatar kain mambuek efek kemilau katiko dicaliak. Songket tamasuak dalam kalompok tanunan brokat. Kain songket ko marupokan kain tanunan khas Indonesia, Malaysia, jo Brunei khususnyo dalam tradisi budayo Melayu jo Minangkabau.

Dalam sijarahnyo, kain songket anyo dipakai dek kaum bangsawan atau kaluarga rajo. Aluihnyo tanunan jo karumitan motif jo corak songket katiko tu manggambakan pangkek jo jabatan tinggi di masyarakaik. Kini, kain ko biaso dipakai dalam acara-acara rasmi sarupo acara adaik. Inyo lah tanamo di Nusantara sajak abaik ka-13.

Istilah

Kato songket barasa dari istilah sungkit dalam bahaso Melayu jo bahaso Indonesia, nan bararti "mangaik" atau "mancukia". Hal iko bakaitan jo metode pambuatannyo; mangaikkan jo maambiak sajumpuik kain tanun, nan kudian manyalekan banang ameh.[1] Salain itu, manuruik sabagian urang, kato songket mungkin pulo barasa dari kato songka, songkok khas Palembang nan dipacayo partamo kalinyo kabiasoan mananun jo banang ameh bamulo.[2] Istilah manyongket bararti ‘mananun jo banang ameh jo perak’.

Songket adolah kain tanun mewah nan biasonyo bapakai wakatu baralek, acara adaik, atau acara rasmi lainnyo. Songket buliah dipakai malilik badan sarupo saruang, disampirkan di bahu, atau sabagai deta atau tanjak, hiasan ikek kapalo. Tanjak adolah samacam topi hiasan kapalo nan tabuek dari kain songket nan lazim bapakai dek sutan jo pangeran sarato datuak Kasutanan Melayu.[3] Manuruik tradisi, kain songket anyo buliah ditanun dek anak daro atau gadih; akan tetapi kini kaum laki-laki pun turuik mananun songket.[2] Babarapo kain songket tradisional Sumatera mampunyoi pola nan manganduang makna tatantu.

Songket musti malalui salapan tahapan sabalun manjadi sapotong kain dan masih ditanun sacaro tradisional. Karano pananun biasonyo barasa dari kampuang, motif-motif nan dipolakan biasonyo juo dari binatang atau tumbuahan sakitar. Motif kadang dinamoan manuruik namo kue-kue khas Melayu-Minang sarupo sarikayo, wajik, jo talam.

Corak

Songket mamiliki macam-macam corak khususnyo nan dikambangkan dek Dekrasnasda Indragiri Hilir adolah siku keluang, nan divariasian jo itiak pulang patang pado bagian kapalo kain, salain itu ado pulo tampang manggis jo kiambang.[4]

Teknik mananun songket

Songket marupokan istilah bagi teknik pangarajoan karajinan tanun. Teknik nan dimukasuik iyolah panggunoan teknik pakan tambahan, di ma manggunoan banang pakan pangias (biasonyo banang ameh jo perak atau suto barwarna-warni) sabagai pambantuak motifnyo. Banang pakan tambahan tasabuik (supplementary weft) disalekan antaro banang pakan jo banang lungsi sacaro mancukia atau maungkik banang ciek-ciek barih motif inggo tacapai motif kain nan sasuai.[5]

Dalam proses panambahan banang motif tadi, ado babarapo teknik nan biaso digunoan dalam manyongket, di antaronyo:[5]

  • Teknik balapak
  • Teknik batabua
  • Teknik batabua kaik
  • Teknik kombinasi jo iket
  • Teknik saliang silang (interwoven)
  • Teknik tapestri

Teknik balapak

Tanjak Yang dipertuan Agong Malaysia nan mamakai kain balapak.

Teknik balapak marupokan jinih teknik nan mangasiakan kain jo pamukoan nan panuah ditanun banang ameh. Kainnyo disabuik kain balapak. Tekniknyo mamasuakan banang motif taruih manaruih sajak bagian pambukak (opening) banang lungsi dari ujuang sabalah suok inggo ujuang ciek lai atau sabaliaknyo dalam ciek kali proses. Dek teknik ko, bagian dasa nan biasonyo dari kain suto ampia tak tampak lai.

Teknik batabua atau bacatua

Caliak pulo

Rujuakan

  1. National Geographic Traveller Indonesia, Vol 1, No 6, 2009, Jakarta, Indonesia, page 63
  2. a b Gold Cloths of Sumatra: Indonesia’s Songkets from Ceremony to Commodity, Cantor Art Gallery, Worcester, Massachusetts, 2007, by Susan Rodgers, Anne Summerfield, John Summerfield
  3. "The Art of Songket"
  4. Malik 2004, hlm. 64.
  5. a b Wirawan, Nanda, 1982-. Menapak jejak songket Minangkabau. ISBN 2016350200. OCLC 948427777. http://worldcat.org/oclc/948427777. 


Daftar Pustaka

  • Malik, Abdul. Corak dan Ragi Tenun Melayu Riau. Yogyakarta: Balai Kajian dan Pengembangan Budaya Melayu bekerja sama dengan penerbit AdiCita Yogyakarta. ISBN 979-9246-55-5.