Bahaso Bangka

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
(Dialiahkan dari Bahaso Melayu Bangka)
Malayu Bangka
Bahasa Bangka
Ditutuakan diIndonesia
RantauPulau Bangka
Jumalah panutua340.000 (2000)  (indak ado tanggal)
Rumpun bahaso
Austronesia
Kode-kode bahaso
ISO 639-3mfb

Bahaso bangka adolah bahaso nan ditutuaan dek urang pulau Bangka, Kapulauan Bangka Belitung. Bahaso ko tamasuak dalam rumpun bahaso Malayu. Bahaso ko bafungsi sabagai alaik komunikasi sahari-hari masyarakaik Bangka sarato panando atau identitas daerah Provinsi Kapulauan Bangka Belitung.

Dialek[suntiang | suntiang sumber]

Ado limo dialek utamo dalam bahaso ko di antaronyo[1]: dialek Sungailiat (di tangah Kabupaten Bangka), dialek Muntok (Kabupaten Bangka Barat), dialek Toboali (Kabupaten Bangka Selatan), dialek Belinyu (di timur Kabupaten Bangka), jo dialek Pangkal Pinang (di tangah Pulau Bangka).[2] Manuruik informasi dari Dinas Kabudayaan Provinsi Kapulauan Bangka Belitung, panutua bahaso Bangka mancapai 340.000 pado taun 2000 lalu. Ado kamungkinan, angko-angko tu maningkek dek payahnyo mandapek data - data di lapangan.

Sacaro sapinteh dialek bahaso Bangka hampia sarupo jo bahaso Betawi dari Jakarta. Namun, kok ditaliti labiah lanjuik manuruik tiok tiok daerah di Bangka Belitung, mako nampak jaleh babeda. Walau masih juo sarumpun bahaso Malayu.

Dialek Belinyu mampunyoi dialek nan labiah totok manggunokan akhiran “O”. Contohnyo, nek kemano, apo, siapo, dimano dan sabagainyo nan ampia sarupo jo baso Palembang. Namun indak sadoalah huruf vokal baganti manjadi “O”.

Samantaro Bangka Selatan labiah arek jo akhiran “E” lamah sarato parubahan lafal “S” dalam bahaso Malayu umumnyo manjadi “H”. Contohnyo, “Sabun” manjadi “Habun”. Kok kalimaik “mandi tidak menggunakan sabun” ditajamahan, mako bahaso Bangka dialek selatan manjadi “mandik dak behabun“.

Samantaro bahaso Bangka dialek Kota Pangkalpinang, dialeknyo labiah dominan manggunoan huruf “e” kareh sarupo bahaso Betawi Jakarta. Bahaso ko canduang sarupo bahaso Malayu pado umumnyo, tapi bahaso ko mangubah panyabuikan huruf ‘e’ lunak manjadi ‘E’ kareh.[3].

Contoh kato[suntiang | suntiang sumber]

A B C
Asak : asa

Aok : suai atau iyo

Antu : Antu

Anter : anta

Alem : cari paratian

Ape : apo

Asuk : anjiang

Apetah : manga

Bandar : Banda

Basing : tasarah

Be : ba

Basenglah : tasarahlah

Begagil : Bagarah

Bilung : talingo

Biting : samek

Cuman : anyo

Carik : cari

Camui : lubang galian bakeh tambang timah

Cikar : rancak

Cion : rancak

Cuman Cuma : hanyo

Cak - cak : icak-icak

R S U
Rase : raso

Renyek : nio

Retak : paduli

Ringem : maraso taganggu

Rubung : mangarumuni

Rungang : gigi ompong

Runges : baleak

Rumeh : bisiang

Sak : sarupo

Sorong : dorong

Sape : siapo

Sikok : satu

Sangking : talampau sumangek

Sape : siapo

Sarak : carai

Saro : suliik

Urang : urang

Upis : gulo-gulo

Umon : bana

Umong : kecekan

Uman : saroman

Umah : rumah

Udik : mudiak

Contoh kecek[suntiang | suntiang sumber]

Bahaso Minang Bahaso Bangka
Denai cinto adiak, adiak lai katuju jo denai? Ku nek kek ka, ka nek dak kek ku ?
Buk, bali talua 1 butir sajo Bu, nek beli telok sikok bai
Beko wak dapek ka rumah sanak Ku pacakla ka ruma ikak kelak e
Baa kalian ko? Cemane ikak ni?
Wak ka sinan dulu dih Ku kesanin luk og
Denai cinto adiak Ku nek kek ka
Sanak ka pai kama? Ka nek pegi kemane?

Pautan lua[suntiang | suntiang sumber]

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. Media, Kompas Cyber. "Masyarakat Melayu Bangka Miliki Lima Dialek Bahasa". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2019-03-28. 
  2. Silahidin, S. (1991). Ragam dan dialek bahasa Melayu Bangka. Departemen Pendidikan dan Kebudayaan.
  3. (Indonesia) Bahasa Bangka, aoglamedia.com, diakses pada tanggal 28 Maret 2019 jam 07.45 WIB