Wikipedia:Artikel nan Tapiliah/2015

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Rundiang taksiun jo saedaran-saedaran nan dipabasak-gan di Antartika tahun 2002.

Taksiun Casey marupoan pangkalan nan batagak-gan di Antartika nan dipaojok-gan dek Australian Antarctic Division. Antun batampaik-gan bakeh tapila utara daripado Samananjuang Bailey satantangan jo Taluak Vincennes bakeh pasie Budd dari daratan Wilkes di Saedaran Antartika Australia.


Haji Abdul Malik Karim Amrullah atau labiah tanamo jo juluakan Hamka, iyolah singkatan namonyo (1908-1981) adolah sastrawan Indonesia, sakaliguih ulama, ahli filsafaik, jo aktivih politik.

Hamka lahia pado 17 Februari 1908 di Sumatera Barat. Baliau lahia sabagai anak patamo dari tujuah urang basudaro dan digadangkan dalam kaluargo nan taaik malaksanokan ajaran agamo Islam. Ayahnyo banamo Abdul Karim Amrullah, ulama pambaru Islam di Minangkabau nan akrab dipanggil jo sabuikan Haji Rasul, samantaro amaknyo, yakni Sitti Shafiyah, barasa dari katurunan seniman di Minangkabau. Adopun abak dari Abdul Karim, atuak Hamka, yakni Muhammad Amrullah diingek sabagai ulama pangikuik Tarekat Naqsyabandiyah. (salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Gampo bumi Sumatera Barat 2009Urang MalayuKota Padang


Topografi Pulau Sumatera
Topografi Pulau Sumatera

Sumatera atau Sumatra marupoan sabuah pulau nan kaanam tagadang di dunia nan talatak di bagian barat Indonesia, nan lawehnyo 470,000 km² dan pakiroan populasinyo sakita 45,000,000 jiwa. Pulau iko tanamo pulo jo namo lain iyolah Pulau Percha, Andaleh, atau Suwarnadwipa (bahaso Sanskerta, bararti "pulau ameh"). Kamudian pado Prasasti Padang Roco taun 1286 dipahaikkan swarnnabhūmi (bahaso Sanskerta, bararti "tanah ameh") jo bhūmi mālayu ("Tanah Malayu") untuak manyabuik pulau iko. Salanjuiknyo dalam naskah Negarakertagama dari abaik ka-14 juo baliak manyabuik "Bumi Malayu" untuak pulau iko. (Salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Haji Abdul Malik Karim AmrullahGampo bumi Sumatera Barat 2009Urang Malayu


Semen Padang Football Club (daulu Persatuan Sepak Bola Semen Padang) adolah sabuah klub sepak bola nan dipunyoi dek PT Semen Padang, nan merupoan parusaoan semen paliang tuo di Indonesia. Klub sepak bola iko, bakandang di Indarung, Padang, Sumatera Barat. Semen Padang FC kini bamain di Liga Super Indonesia, iyolah divisi nan paliang tinggi di sepak bola Indonesia.

Dalam sajarah kaikutsaratoannyo dalam babagai kompetisi, prestasi tabaiak Semen Padang FC diraih pado taun 1992 wakatu tampia sabagai juaro Piala Galatama, jo pado taun 2011/2012 wakatu menjuaroi Liga Primer Indonesia.Klub iko mamainan patandiangan kandangnyo di Stadion Agus Salim, nan bakapasitas 20.000 panonton. (salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: SumateraHaji Abdul Malik Karim AmrullahTaksiun Casey


Urang Minang dari maso ka maso

Namo urang Minangkabau adolah bamacam-macam namo nan dipakai dek urang-urang nan bakaturunan Minangkabau. Dalam Encyclopedie van Nederlandsch-Indie disabuikan, namo urang Minangkabau pado maso-maso awal diambiak dari alam dan dari namo benda nan ado di sakuliliangnyo. Dalam wakatu nan tabilang lamo, indak saketek lo namo nan babaun Hindu jo Budha. Baitu juo sasudah Islam masuak dan bakambang, namo nan kaarab-araban muncua. Mamasuki patangahan abaik ka-20, muncua namo nan kajawa-jawaan, singkatan, atau pangkodean, sarato pado maso Orde Baru muncua pulo namo nan kabaraik-baraikan. Baru pado duo dekade kudian, namo urang Minangkabau diramaian jo namo Islami pulo baliak. (Salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Semen Padang FCSumateraHaji Abdul Malik Karim Amrullah


Balaikota Sawahlunto

Kota Sawahlunto adolah salah satu kota di provinsi Sumatera Barat, Indonesia. Kota nan talatak 95 km sabalah timur lauik Kota Padang iko, dikuliliangi dek 3 kabupaten di Sumatera Barat, yakni Kabupaten Tanah Data, Kabupaten Solok, jo Kabupaten Sijunjuang. Kota Sawahlunto punyo laweh 273,45 km² nan tadiri dari 4 kacamatan nan punyo jumalah panduduak labiah dari 54.000 jiwa. Pado maso pamarentah Hindia-Balando, Kota Sawalunto tamusaua sabagai kota tambang batu baro. Kota iko sampek mati, satalah panambangan batu baro dihantian. Kini Kota Sawahlunto bakambang manjadi kota wisata tuo nan multi-etnik, sainggo manjadi salah satu kota tuo taelok di Indonesia. (Salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Namo urang MinangkabauSemen Padang FCSumatera


Syarifah Nawawi
Syarifah Nawawi

Syarifah Nawawi adolah surang tokoh pandidikan sarato pajuang Indonesia. Syarifah adolah anak dari pasangan Nawawi Soetan Makmoer, surang guru tanamo di Sakola Rajo (Kweekschool) Bukiktinggi. Syarifah manampuah pandidikan di Europeesche Langere School (ELS), sakola Balando di Bukiktinggi. Sasudah tamaik pado taun 1907 Syarifah malanjuik-an sakolanyo ka Kweekschool, tampek ayahnyo maaja. Pado taun 1908, Syarifah adolah satu-satunyo murik padusi di antaro 75 urang murik sakola tu, sarato Syarifah adolah gadih Minang partamo nan mangalami pandidikan ala Eropa.

Pado tanggal 11 Juli 1955, Syarifah basamo kawan-kawannyo mandirian Yayasan Panti Wanita Trisula Perwari. Syarifah indak pernah baranti mangabdi pado masyarakaik malalui pandidikan sarato mambarian pangajaran kapado anak-anak padusi sarato padusi mudo nan indak mampu. Syarifah manarimo piagam pangaragoan ateh sumbangsihnyo nan tulus sarato indak kenal lelah demi tarangkeknyo anak-anak padusi miskin ka darajaik nan labiah tinggi. Inyo maningga pado taun 1988. (Salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Kota SawahluntoNamo urang MinangkabauSemen Padang FC


Bandera Japang
Bandera Japang

Japang (bahaso Japang: 日本 Nippon/Nihon, namo rasmi: 日本国 Nipponkoku/Nihonkoku About this sound dangakan ) adolah sabuah nagara kapulauan di Asia Timur. Lataknyo di ujuang barek Samudra Pasifik, di sabalah timur Lauik Japang, dan bajiran jo Republik Rakyaik Cino, Korea, jo Rusia. Pulau-pulau paliang utara barado di Lauik Okhotsk, dan wilayah paliang selatan barupo kalompok pulau-pulau ketek di Lauik Cino Timur, tapeknyo di sabalah selatan Okinawa nan bajiran jo Taiwan. Japang tadiri dari 6.852 pulau nan mambueknyo marupoan suatu kapulauan. Pulau-pulau utamo dari utara ka selatan adolah Hokkaido, Honshu (pulau tagadang), Shikoku, jo Kyushu. Tokyo sacaro de facto adolah ibukota Japang, dan bakaduduakan sabagai sabuah prefektur. Tokyo Rayo adolah sabutan untuak Tokyo jo babarapo kota nan barado di prefektur sakuliliangnyo. Sabagai daerah metropolitan talaweh di dunia, Tokyo Rayo bapenduduak labiah dari 30 juta urang. (Salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Syarifah NawawiKota SawahluntoNamo urang Minangkabau


Patunjuakan talempong
Patunjuakan talempong

Talempong, atau disabuik juo jo namo calempong (Kuantan Singingi), caklempong (Malaysia), atau canang, adolah saparangkek alaik musik (ansambel) sarupo gong ketek nan tabuek dari logam kuniangan atau parunggu. Kasenian talempong Minang dapek dimainan sacaro diam atau bagarak, tagantuang tujuan panyalanggaraannyo. Talempong biasonyo tadiri dek tigo atau ampek pasang gong sajaja, atau duo pasang jo gong tungga, sapasang gandang basisi duo, gandang basisi tungga atau gandang rapano, sarato kok di daerah Sawahlunto-Sijunjung batambah jo gong baukuaran sadang atau sapasang gong (disabuik juo aguang) nan tagantuang. Dalam patunjuakan talempong nan dibaoan sacaro bagarak, satiok pamain mamainan ciek atau duo talempong nan tadapek di langan jo tangan kirinyo. Talempong umumnyo dimainan sacaro baarak-arak dalam upacara adaik kampuang sabalun mulai maso tanam padi, atau mairiangan panari piriang pado alek pakawinan, atau upacara malewakan gala surang datuak atau pangulu. (salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: JapangSyarifah NawawiKota SawahluntoNamo urang Minangkabau


Gambar Tuanku Imam Bonjol dek Hubert de Stuers (k. 1820)
Gambar Tuanku Imam Bonjol dek Hubert de Stuers (k. 1820)

Tuanku Imam Bonjol (laia di Bonjol, Pasaman, Minangkabau, Hindia Balando 1772 - wafaik dalam pangasingan lalu dikubuaan di Lutak, Pineleng, Minahasa, 6 November 1864) adolah surang ulama, pamimpin Kaum Pidari sarato pajuang nan baparang malawan Balando dalam paparangan nan disabuik Parang Pidari pado taun 1803-1838. Tuanku Imam Bonjol diangkek sabagai Pahlawan Nasional Indonesia badasarkan SK Presiden RI Nomor 087/TK/Tahun 1973, tanggal 6 November 1973. Namo asli dari Tuanku Imam Bonjol adolah Muhammad Shahab, nan laia di Bonjol pado taun 1772. Baliau marupoan putra dari pasangan Bayanuddin (ayah) jo Hamatun (ibu). Ayahnyo, Khatib Bayanuddin, marupoan surang alim ulama nan barasa dari Sungai Rimbang, Suliki, Limo Puluah Koto. (salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: TalempongJapangSyarifah NawawiKota Sawahlunto


Benteng Kuto Besak, Palembang, k. 1900-1940
Benteng Kuto Besak, Palembang, k. 1900-1940

Benteng Kuto Besak adolah benteng tuo nan talatak di Palembang, Indonesia. Iko adolah struktur arsitektur lokal paliang tuo dan paliang gadang, nan manjadi simbol tapantiang dari sijarah Kesultanan Palembang di maso lalu. Indak sarupo jo banyak benteng lain di Indonesia, benteng ko indak dibangun dek kakuasoan panjajah, malainkan dek sultan-sultan Palembang surang. Benteng Kuto Besak kini ko marupoan salah satu obyek wisata rasmi nan tanamo di Palembang. Kato Kuto dalam bahaso Malayu Palembang baarati koto, istano, benteng, atau kubu bapaga tinggi, sadangkan kato Besak baarati gadang. Benteng ko dirancang dek Sultan Mahmud Badaruddin I (1724-1758) jo dibangun dek anaknyo, Sultan Mahmud Bahauddin (1776-1801). Pambangunan maambiak maso tujuah baleh taun untuak manyalasaiannyo, nan akianyo dirasmian pado taun 1790. Sajak mulo dibangunnyo, Benteng Kuto Besak alah manjadi simbol dalam perlawanan lokal taadok kakuatan Eropa, iyolah Inggirih jo Balando. (salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Tuanku Imam BonjolTalempongJapangSyarifah Nawawi


Zonsondergang bij Montmajour
Zonsondergang bij Montmajour

Zonsondergang bij Montmajour (bahaso Balando; 'matoari tabanam di Montmajour') adolah lukisan minyak lanskap karya seniman Balando Vincent van Gogh nan dilukis pado taun 1888. Lukisan iko dibuek katiko liau manetap di Arles, Parancih, dan manampakan pamandangan samak baluka garrigue, papohonan ek, sarato raruntuahan Biara Montmajour di balakangnyo. Lukisan iko baukuran 73.3 cm × 93.3 cm (28.9 in × 36.7 in) dan dipajang di Van Gogh Museum di Amsterdam. Lukisan iko dipunyoi dek Theo van Gogh sabagai bagian dari koleksi karya abangnyo pado taun 1890, dan tajua taun 1901. Taun 1970, lukisan iko dipunyoi dek industrialis Norwegia Christian Nicolai Mustad. Baliau dibaritahu duta gadang Parancih untuak Swedia baso lukisan iko bukan karya Van Gogh. Lukisan iko kamudian ditamuan tabangkalai di loteng rumah surang warga Norwegia. (salangkoknyo...)

Artikel nan Tapiliah sabalunnyo: Benteng Kuto BesakTuanku Imam BonjolTalempongJapang