Talempong

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Talempong Pacik nan mairiangi acara Bararak Anak Daro jo Marapulai

Talempong, atau disabuik juo jo namo calempong (Kuantan Singingi),[1] caklempong (Malaysia),[2] atau canang,[3] adolah saparangkek alaik musik (ansambel) sarupo aguang ketek nan tabuek dari logam kuniangan atau parunggu.[4] Kasenian talempong Minang dapek dimainan sacaro diam atau bagarak, tagantuang tujuan panyalanggaraannyo.[4] Talempong biasonyo tadiri ateh tigo atau ampek pasang aguang sajaja, atau duo pasang jo aguang tungga, sapasang gandang basisi duo, gandang basisi tungga atau gandang rapano, bisa juo batambah jo aguang baukuran sadang atau sapasang aguang nan tagantuang sarupo di daerah Sawahlunto-Sijunjuang.[4]

Dalam patunjuakan talempong nan dibaokan sacaro bagarak, satiok pamain mamainan ciek atau duo talempong nan ado di langan kidanyo.[4] Talempong umumnyo dimainan sacaro baarak-arak dalam acara adaik kampuang sabalun mulai maso tanam padi, atau mairiangan panari piriang pado alek pakawinan, atau upacaro malewakan gala surang datuak atau pangulu.[2][3][4]

Dalam patunjuakan talempong nan indak bagarak, umumnyo untuak patunjuakan dalam ruangan, limo atau anam talempong dilatakan pado suatu karangko nan balapih bahan lambuik, untuak mampajaleh danguang alaik musik ko.[4] Pamain bapasang-pasangan mamainan babagai jinih talempong manuruik urutan masuaknyo, nan dapek balain di satiok nagari.[4] Pangaturan nada, kombinasi alaik, sarato alaik musik khusus nan bapakai dalam parangkek talempong, babeda pulo dari nagari ka nagari.[3][4]

Talempong dapek pulo dimainkan dalam posisi duduak

Talempong dibaok ka Nagari Sambilan, Malaysia, dek urang Minangkabau pado abaik ka-14.[2][3] Pangajaran kasenian ko dapek basuo di daerah selatan Semenanjung Malaysia, di ma banyak taseba urang-urang katurunan Minangkabau.[2]

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. Hamidy, U.U. (1986), Kesenian jalur di Rantau Kuantan, Riau, Bumipustaka, p. 41. Diakses 19 Juni 2013.
  2. a b c d Matusky, Patricia Ann, Sooi Beng Tan (2004), The Music of Malaysia:The Classical, Folk, and Syncretic Traditions, Ashgate Publishing, Ltd., p. 165. Diakses 19 Juni 2013.
  3. a b c d May, Elizabeth (1983), Musics of Many Cultures: An Introduction, University of California Press, p. 114. Diakses 19 Juni 2013
  4. a b c d e f g h Miller, Terry E., Sean Williams (2008), The Garland Handbook of Southeast Asian Music, Routledge, p. 340. Diakses 19 Juni 2013.