Datuak Parpatiah Nan Sabatang

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu

Datuak Parpatih Nan Saba Tang iyolah namo bagala satingkek Paduko Rajo saurang tokoh legendaris panyusun adaik Minangkabau[1], Datuak iyolah baso awak bararti gala Paduko Rajo, Parpatih atau patih iyolah jabatan satingkek Gubernur pado zaman karajaan Buddha Nusantara jauah sabalun agamo Islam lahia saumpamo Mahapatih[2] iko jabatan satingkek Pardano Mantari, Nan Saba iyolah baso awak bararti urang saba sabano saba diantaro marga/namo kaluarga Tang dinasti Cino sasudah parang jo kaisar Cino, sasuai gurindam Minang "ampek angkek parang jo Lintau, parang jo anak rajo Cino, ubek lakek pantang talampau babaliak panyakik lamo".

Sistem adaik nan disusun Datuak Parpatiah Nan Sabatang iko dikana juo jo namo Lareh Bodi Caniago.

Namo Ketek[suntiang | suntiang sumber]

Baragam pandapaik manganai namo ketek baliau. Ado nan mangatokan namo keteknyo adolah Balun nan kamudian disabuik Sutan Balun, badasakan Tambo Minangkabau. Ado pulo nan mangatokan namo keteknyo adolah Jatang atau Cumatang. Untuak hal iko paralu panalitian labiah lanjuik dek para pakar sijarah.

Sanak Famili[suntiang | suntiang sumber]

Datuak Parpatih nan Sabatang lahia dari pasangan Cati Bilang Pandai jo Puti Indo Jelita. Baliau basudaro jo Datuak Katumanggungan nan sa ibu tapi balainan ayah. Gala Datuak Parpatih nan Sabatang diabadikan manjadi namo sabuah jalan di Kota Solok kini dek karano konon tokoh iko amaik bajaso bagi masyarakaik Solok di bidang pertanian. Gala iko juo diturunkan dek kamanakan nan baaliran Bodi Caniago.

Di Negeri Sembilan, Malaysia, urang Minang disinan manjalankan adat Perpatih nan marupoan hasia pamikiran jo gagasan dari Datuak Parpatih nan Sabatang.

Dalam batu basurek Amogapasya disabuikan juo namo baliau sabagai Parpatiah. Kadang-kadang baliau disabuik sabagai Patih Sewatang. Sasuai jo galanyo, baliau manduduaki jabatan sabagai patiah karajaan basamo Tumangguang nan juo dikana sabagai Datuak Katumanggungan.

Patiah jo Karajaan Koto Alang[suntiang | suntiang sumber]

Sabagian sumber manyabuikan baso gala Datuak Parpatih nan Sabatang marupoan turunan dari gala rajo nan pernah bakuaso di Karajaan Koto Alang (sabalunnyo Karajaan Kandis) nan bagala Patiah nan sangkek itu juo basaingan jo rajo banamo Tumenggung.

Karano kahancuran karajaan Koto Alang mako Patiah jo Tumenggung mancari wilayah baru di sakaliliang kaki Gunuang Marapi.

Pangasas Sistem Adaik Demokrasi di Minangkabau[suntiang | suntiang sumber]

Jaso Datuak Parpatih indak ka dilupoan dalam ingatan urang Minang nan ditutuakan sacaro turun tamurun. Aliran Bodi Caniago nan dibantuaknyo malawan sistem pamarintahan nan otoriter jo aristokrasi nan dibangun dek sudaronyo, Datuak Katumanggungan.

Dek lai baitu Datuak Parpatih lai bapasan juo ka anak katurunannyo iyolah "urang nan indak obe ampek itu urang bodoh".

Rujuakan[suntiang | suntiang sumber]

  1. Batuah, A. Dt. (1959). Tambo Minangkabau dan Adatnya. Jakarta: Balai Pustaka. 
  2. Soedarso, Nick (2014-10-30). "Perancangan Buku Ilustrasi Perjalanan Mahapatih Gajah Mada". Humaniora. 5 (2): 561. doi:10.21512/humaniora.v5i2.3113. ISSN 2476-9061. 

Pautan Lua[suntiang | suntiang sumber]